Aktueel

Op de website www.nieuwwij.nl is een interview met algemeen secretaris Wies Houweling geplaatst.
Hieronder kunt u alvast een gedeelte uit dit interview lezen. Auteur: Theo Brand

‘Je kunt christendom en humanisme volgens mij niet zomaar scheiden’

‘Spirituele groei is voor mij persoonlijk een van de belangrijkste kenmerken van vrijzinnigheid.’
Wies Houweling is theoloog en haar werk noemt ze ‘weerbarstig, maar inspirerend’. De meeste uren zijn gevuld als algemeen secretaris van Vrijzinnigen Nederland. Wie is zij en waar staat Vrijzinnigen Nederland voor, de beweging die dit jaar 150 jaar bestaat? ‘Onze leden zijn vrijzinnigen, mensen die iets met kunst, religie en filosofie hebben in een geseculariseerde wereld.’

Naast haar functie als algemeen secretaris, is Houweling coördinator van de stichting Stimulering Vrijzinnig Gedachtegoed rond bijzonder hoogleraar Laurens ten Kate aan de Universiteit voor Humanistiek. Ze noemt zichzelf ‘een zakelijk werker in een levensbeschouwelijke setting’.
‘Verder ben ik mantelzorger voor mijn buurvrouw. En ik begeleid mensen die hun spirituele autobiografie willen schrijven. Door een schrijfcursus in groepsverband komen mensen meer te weten over hun diepere drijfveren en kunnen ze de rode draden in hun leven leren herkennen. Dat is mooi en dankbaar werk.’

Wat spreekt je aan bij ‘Vrijzinnigen Nederland’?
‘Het is een bijzonder stel mensen. Er zijn veertig lokale gemeenschappen en enkele duizenden mensen die met elkaar verbonden zijn in onze vereniging. Die is ooit begonnen omdat men de kerk niet meer wilde hervormen, maar een complete nieuwe reformatie wilde, zonder ambten, zonder sacramenten en zonder dogma’s. Wij zijn dan ook een vereniging en geen kerk. Dit jaar viert de vereniging, ooit begonnen als Nederlandse Protestanten Bond, haar 150-jarig bestaan.’
‘In 1870 waren het vrijzinnige individuen die zich met elkaar verbonden wisten in orthodoxe tijden. Op dit moment zijn de meeste leden en belangstellenden vrijzinnigen, mensen die iets met kunst, religie en filosofie hebben in een geseculariseerde wereld. De setting is veranderd, maar nog steeds hebben mensen elkaar nodig en vormen zij met elkaar warme en levendige gemeenschappen. De meeste afdelingen hebben bijeenkomsten op zondagmorgen, maar heel belangrijk zijn ook cursussen en lezingen.’

Wie zijn inspirerende voorbeelden voor je?
‘Dorothee Sölle is voor mij wel de belangrijkste theoloog. Haar boek Mystiek en verzet heeft diepe indruk op mij gemaakt. Religieus zijn en betrokken in de maatschappij heeft alles met elkaar te maken, daar geloof ik in.’
‘Ook Anna Zernike wil ik noemen. Zij was de eerste vrouwelijke predikant in Nederland en inspireert mij nog altijd een scherp oog te hebben voor de vrouwelijke religieuze stem. In de vrijzinnige wereld denken we vaak dat er voldoende vrouwelijke predikanten en voorgangers zijn, maar wereldwijd is het aantal vrouwen in officiële posities nog geen 10 procent. De religieuze stem is nog altijd overwegend mannelijk. Ik hoop dat dit de komende generaties gaat veranderen. En jonge vrouwen die me inspireren? Er zijn er meerdere, maar laat ik de jongste noemen: Greta Thunberg.’

Wat is voor jou de essentie van vrijzinnigheid?
‘Spirituele groei is voor mij persoonlijk een van de belangrijkste kenmerken van vrijzinnigheid. Dat heeft voor mij te maken met elkaar inspireren en helpen bij spirituele ontwikkeling om beter en sterker in deze samenleving te staan. Natuurlijk heeft het ook te maken met troost, maar groei is ten diepste de waarde waaruit ik leef.’

Het vervolg van dit interview kunt u lezen op www.nieuwwij.nl, menu Nieuws

Elke 3^e woensdag van de maand* Koffiegroep met gesprek in het Witte Kerkje

Inloop 10.00 uur, gesprek 10.30 uur.

JAARTHEMA 2018/2019: ‘MENS, ONTFERM JE’

Er was eens predikant die net bevestigd was voor het evangelisatiewerk in een verpauperde wijk van een grote stad ergens in Amerika. Op een morgen stond hij bij het raam van de hal van de kerk en keek uit over de straat waar hij drugsdealers en junks bij elkaar zagen staan en blowende en drinkende jongeren zag rondhangen. De tranen rolden hem over de wangen. De koster kreeg het op een gegeven moment in de gaten en probeerde hem te troosten met de woorden: “Ach dominee, trek het u niet aan, over een half jaar bent u daar wel aan gewend.” Waarop de predikant zegt: “Ja, dat weet ik. Daarom huil ik juist.”

Bewogenheid is ons niet aangeboren. Ook christenen niet. En bewogenheid is ook geen blijvende karaktereigenschap. 's Morgens pluk je de krant van de deurmat en snelt de koppen: Man schiet eigen ouders neer. Kind van drie overreden door vrachtwagen. ‘Afschuwelijk’, mompel je en je zucht een keer. Maar je bordje met muesli aan het ontbijt is er niet minder lekker om. Onze bewogenheid duurt vaak kort en gaat niet diep. Wij zijn afgestompt. Tegelijk is dit ook waar: we kunnen de ellende van de wereld niet op onze nek nemen. We kunnen wél, waar mogelijk, in beweging komen. Met ons hart, met onze stem, met onze handen. Met ontferming.

Matteüs zegt het volgende over Jezus:
“Toen Hij de scharen zag,
werd Hij met ontferming over hen bewogen,
daar zij voortgejaagd en afgemat waren,
als schapen die geen herder hebben”
(Matteüs 9:36)

‘Kyrie eleison
Heer, ontferm U’,
zingen we vaak in onze diensten.

Ontferming ... wat een mooi woord.
‘Zich het lot van iemand aantrekken en voor gaan zorgen’, geeft het woordenboek als betekenis.
Etymologisch zou je het woord kunnen vergelijken met woorden als ‘onthaasten’ voor een actie tegen de haast die ons leven en ons milieu verpest, en ‘ontgroening’ voor het afnemen van het aantal jongeren en bij studenten het inwijdingsritueel om hen te ontdoen van hun kindsheid. Het woord ‘ontfermen’ zou kunnen duiden op een actie tegen de ‘ferme’, mannelijke stoerheid.
Ont-fermen. Je ontdoen van fermheid, lees ik erin. Niet stoere taal bezigen, maar woorden van compassie. Met zachtheid spreken over en tot anderen. Zachte krachten ook laten spreken in je daden en je intenties.

‘Die chaos schiep tot mensenland,
die mensen riep tot zinsverband,
Hij schreef, ons tot bescherming,
zijn handvest van ontferming’

zo schreef Huub Oosterhuis

Ook wij kunnen ons ontfermen. Door bewogenheid, ons ontfermen over elkaar, over de wereld, over onszelf. Als Gods handen in deze wereld. Als Gods bewogen en bewegende handen van ontferming.
Laten wij met elkaar werken aan dat ‘handvest van ontferming’.
Het is ons jaarthema:
Mens, ontferm je!

Ds. Evelijne Swinkels-Braaksma

Ds. Evelijne Swinkels gaat als predikant van Vrijzinnigen Nederland, Afd. Baarn, eens per maand voor in de diensten.